Kimlər peşəkar mühasib sayılırlar?

İstənilən fəaliyyət sahəsində yerinə yetirilməsi vacib məsələlərdən biri mühasibat uçotunun düzgün aparılmasıdır. Daha konkret ifadə etsək, mühasibat uçotu hər bir fəaliyyət subyektinin aktivləri, öhdəlikləri, kapitalı, gəlir və xərcləri barədə məlumatların yığılması, qeydiyyatı və ümumiləşdirilməsidir. 
Hər bir müəssisənin effektiv fəaliyyəti müxtəlif iqtisadi amillərlə yanaşı, həm də mühasibat uçotunun düzgün aparılmasından, bütövlükdə mühasibatlıq sisteminin fəaliyyətinin effektiv qurulmasından asılıdır. Başqa cür ifadə etsək, mühasibat uçotunun aparılması elə bir fəaliyyət növüdür ki, bu işin nəticəsində müəssisə gəlir də əldə edə bilər, zərər də görər.
Əlbəttə, hər bir müəssisə dövlətin iqtisadi siyasətinin həyata keçirilməsində rol oynayan subyekt olduğundan, büdcə gəlirlərinin formalaşmasında, məşğulluğun təmin edilməsində iştiraka görə mühasibatlıq sahəsinə dair bir sıra tələblər var ki, bunlardan biri də mühasiblərin peşəkarlığıdır. Peşəkarlıq isə yalnız mühasibatlığın fəaliyyətinin düzgün həyata keçirilməsi və ya mühasibin öz işini nəzəri və praktiki baxımından bilməsi kimi qavranılmamalıdır. Peşəkarlıq həm də mühasibin yeni biliklər əldə etməsi və peşəkarlığının qiymətləndirilməsi üçün sertifikasiyadan keçməsidir.
Maliyyə Nazirliyinin Maliyyə Elm-Tədris Mərkəzinin məlumatına əsasən, mühasiblərin sertifikasiyası beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş bir tələbdir, normadır. Bu baxımdan heç də təsadüfi deyil ki, mühasiblərin peşəkarlıq sertifikasiyasına cəlb olunması hər bir ölkənin  milli qanunvericiliyi ilə təsbit olunur. Azərbaycanda mühasiblərin sertifikasiyası "Mühasibat uçotu haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir. Bu qanunda da qeyd olunduğu kimi, peşəkar mühasib müvafiq icra hakimiyyəti orqanının yaratdığı qurumun təşkil etdiyi imtahandan müvəffəqiyyətlə keçərək, peşəkar mühasib sertifikatını almış şəxsdir. Peşəkar mühasib sertifikatı isə peşəkarlıq səviyyəsinə uyğunluğu təsdiq edən sənəddir.
Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi "Peşəkar mühasib sertifikatının verilməsi prosesinin təşkili, imtahanların keçirilməsi və peşəkar mühasib sertifikatı almış şəxslərin dövlət reyestrinin aparılması" qaydalarına əsasən, peşəkar mühasib sertifikatının verilməsi prosesinin təşkili və imtahanların keçirilməsi Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən həyata keçirilir. 
Peşəkar mühasib sertifikatının qüvvədəolma müddəti beş ildir. Peşəkar mühasib kimi fəaliyyətini davam etdirmək istəyən şəxs peşəkar mühasib sertifikatının qüvvədəolma müddətinin sonuncu ilində növbəti sertifikatı almaq üçün yenidən imtahanlarda iştirak etməli və peşəkar mühasib sertifikatı almalıdır. Peşəkar mühasib sertifikatı alaraq fəaliyyətə başlayan şəxs sonradan iki dəfə eyni standart üzrə sertifikat aldıqda, sonuncu sertifikat ömürlük verilir və həmin şəxs sertifikatda qeyd olunan standart üzrə peşəkar mühasib kimi fəaliyyətini davam etdirməsi üçün hər hansı imtahana cəlb olunmur.
Göründüyü kimi, yalnız müvafiq sertifikata malik olan mühasiblər peşəkar mühasib sayılırlar. 

"Azərbaycan"