İqtisadiyyatın qeyri-neft-qaz sektorunda 2,5, muzdla işləyənlərin orta aylıq nominal əməkhaqqında 10,2 faiz artım qeydə alınıb
İlin ictimai-siyasi hadisələrlə zəngin olan ilk rübü geridə qalıb. Ölkəmiz üçün daha çox Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda bərpa və yenidənqurma işlərinin, keçmiş məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına dönmələrinin davam etməsi ilə əlamətdar olan bu dövrdə həmçinin sosial-iqtisadi sahələr üzrə nəzərdə tutulan proqnozlar doğrulub.
Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) cari ilin yanvar-mart aylarına olan məlumatına görə, ölkə üzrə 29,9 milyard manatlıq və ya ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 0,3 faiz çox ümumi daxili məhsul istehsal edilmişdir. Əlavə dəyər istehsalı iqtisadiyyatın qeyri-neft-qaz sektorunda 2,5 faiz artmış, neft-qaz sektorunda 3,8 faiz azalmışdır.
DSK-nın hesabatına görə, yanvar-mart aylarında ÜDM-in 37 faizi sənaye, 10,3 faizi ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri, 6,8 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, 5,8 faizi tikinti, 3,1 faizi kənd və meşə təsərrüfatları, eləcə də balıqçılıq, 2,9 faizi turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə, 1,8 faizi informasiya və rabitə, 21,6 faizi digər sahələrdə istehsal olunmuşdur. Məhsula və idxala xalis vergilər ÜDM-in 10,7 faizini təşkil etmişdir. Əhalinin hər nəfərinə isə 2922,2 manat əlavə dəyər düşmüşdür.
3 ay ərzində ölkə üzrə 15,8 milyard manatlıq sənaye məhsulları istehsal edilmişdir. Ümumilikdə bu dövrdə məhsul istehsalı sənayenin qeyri-neft-qaz sektorunda 3,5 faiz artmış, neft-qaz sektorunda 3,6 faiz azalmışdır. Sənaye məhsullarının 62,4 faizi mədənçıxarma, 30,3 faizi emal, 6,4 faizi elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı, 0,9 faizi su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorlarında istehsal edilmişdir. Mədənçıxarma sektoru üzrə əmtəəlik neft hasilatı 5,5 faiz azalmış, əmtəəlik qaz hasilatı 1,1 faiz artmışdır.
Emal sektorunda ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 2 dəfə, əczaçılıq məhsulları istehsalı 43,3, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 31,4, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 23,7, maşın və avadanlıqların istehsalı 20,9, toxuculuq sənayesi məhsullarının istehsalı 15,6, qida məhsullarının istehsalı 12,2, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 3,1, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 1,9 faiz artmış, içkilərin istehsalı 0,9, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 1,8, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 2,4, tütün məmulatlarının istehsalı 3,1, neft məhsullarının istehsalı 7, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 8, tikinti materiallarının istehsalı 9,5, mebel istehsalı 97, hazır metal məmulatlarının istehsalı 18,1, kağız və karton istehsalı 31,5, maşın və avadanlıqların quraşdırlması və təmiri işləri 32,8, geyim istehsalı 45,3, poliqrafiya məhsulları istehsalı 55,1 faiz azalmışdır.
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda istehsalın həcmi 1,2, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda isə 3 faiz artmışdır.
Dövlət Statistika Komitəsinin açıqlamasına görə, cari ilin yanvar-mart aylarında əsas kapitala 3 milyard 467,7 milyon manat vəsait yönəldilmişdir. Bu, 2024-cü ilin müvafiq dövründəkindən 10,1 faiz azdır. İstifadə olunmuş ümumi vəsaitin 52,3 faizi məhsul istehsalı və 28 faizi xidmət obyektlərinin, 19,7 faizi yaşayış evlərinin tikintisinə sərf edilmişdir. 72,6 faizi daxili sərmayələr olan vəsaitin 77,7 faizi bilavasitə tikinti-quraşdırma işlərində xərclənmişdir. Bu dövrdə neft-qaz sektoruna yatırılmış investisiyaların həcmi 24,2, qeyri-neft-qaz sektoruna sərf edilən vəsaitin həcmi isə 2,4 faiz azalmışdır.
Sosial sahəyə, daha dəqiq desək, cari ilin yanvar-fevral aylarında muzdla işləyənlərin orta aylıq nominal əməkhaqqına gəldikdə, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, ölkə üzrə bu göstərici 2024-cü ilin eyni dövrünə nisbətən 10,2 faiz artaraq 1043,6 manata çatmışdır. Əhalinin ümumi gəlirləri isə rüb ərzində ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 6,6 faiz artaraq 20,7 milyard manata çatmışdır.
DSK-nın hesabatında həmçinin bildirilir ki, 3 ayda pərakəndə ticarət şəbəkəsindən əhaliyə 14 milyard 587,2 milyon manatlıq məhsul satılmış, 3 milyard 334,7 milyon manatlıq ödənişli xidmətlər göstərilmişdir. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə əmtəə dövriyyəsi 3,8, əhaliyə göstərilmiş xidmətlərdən əldə olunan gəlir 9,4 faiz artmışdır.
Yanvar-mart aylarının nəticələrinə əsasən, ölkənin informasiya və rabitə müəssisələri tərəfindən ümumilikdə 823,5 milyon manatlıq müxtəlif xidmətlər göstərilmiş və həmin xidmətlərin 73 faizindən əhali istifadə etmişdir. Bu aylar ərzində göstərilən xidmətlərin həcmi 7,7 faiz artmışdır. Əldə edilmiş gəlirlərin 83,4 faizi qeyri-dövlət sektorunun payına düşmüşdür. Nəqliyyat sektorunda da göstəricilər müsbətdir: ötən 3 ayda ölkə üzrə 55,9 milyon ton yük, 472,1 milyon nəfər sərnişin daşınmışdır ki, bu da 2024-cü ilin eyni dövründəkindən yük daşınması üzrə 2,3, sərnişin daşınması üzrə 4,2 faiz çoxdur.
Sonda istehlak qiymətləri barədə: cari ilin yanvar-mart aylarında ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə istehlak qiymətləri 105,6, o cümlədən qida məhsulları, içki və tütün məmulatları üzrə 105,7, qeyri-qida malları üzrə 102,7, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər üzrə 107,8 faiz olmuşdur.
"Azərbaycan"
