Təmiz enerjiyə keçid prosesi sürətlənir: “Ember” iqlim mərkəzinin yeni qlobal hesabatına görə, bərpaolunan mənbələr (günəş, külək, su və nüvə) 2024-cü ildə dünya elektrik enerjisinin 40,9 faizini təmin edib.
AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, bu, karbonsuzlaşma prosesinin sürətləndirilməsi üzrə tarixi rekorddur.
Ən diqqətəlayiq töhfəni günəş enerjisi verib. 2024-cü ildə onun istehsalı 29 faiz artıb ki, bu da son altı ilin ən sürətli tempi olub. Bu, hər hansı digər enerji mənbəyindən demək olar ki, iki dəfə sürətlidir. Artım liderləri Çin və Birləşmiş Ştatlardır, amma günəş elektrik stansiyalarının ilk dəfə kömür stansiyalarından daha çox elektrik istehsal etdiyi Avropa İttifaqı xüsusilə təqdirəlayiqdir.
Ümumilikdə, bütün dünyada günəş enerjisi istehsalı 2131 teravatt-saata çatıb ki, bu da milyonlarla evi bir il ərzində elektrik enerjisi ilə təmin etmək üçün kifayətdir.
Külək enerjisi də yeni rekorda imza atıb və 2494 teravatt-saata (əvvəlki illə müqayisədə +8 faiz) çatıb. Bununla belə, Çin də daxil olmaqla bir sıra regionlarda küləkli hava şəraitinin az olması səbəbindən artım tempi bir qədər azalıb. 2015-ci ildən bəri külək enerjisi istehsalı üç dəfə artıb və hazırda ümumi enerji balansının 8,1 faizini təşkil edir.
Aİ artıq elektrik enerjisinin 71 faizini təmiz mənbələrdən istehsal edir və kömür istehsalının azaldılmasında liderə çevrilib. Çin enerjinin həcminə görə mütləq çempiondur: yeni tələbatın 81 faizi bərpaolunan mənbələr hesabına ödənilir.
Birləşmiş Ştatlar 2024-cü ildə ilk dəfə kömürdən daha çox günəş və küləkdən elektrik enerjisi istehsal edib. Qazın payı hələ də yüksək olaraq (43 faiz) qalsa da, günəş elektrik stansiyaları ildə 64 teravatt-saat rekord artım göstərib.
Hindistan Almaniyanı keçərək dünyanın üçüncü ən böyük günəş və külək enerjisi generatoruna çevrilib. Günəş enerjisi 18 faiz artıb, lakin ölkə enerji istehlakının əsas hissəsi üçün kömürdən ciddi asılı olaraq qalır.
İqlim anomaliyaları (xüsusilə qlobal istiləşmə) elektrik enerjisi istehlakını artırsa da, 2024-cü ildə əlavə tələbatın 96 faizi hava dəyişkənliyinin təsiri istisna olmaqla, təmiz mənbələr hesabına ödənilib. Bu, bəşəriyyətin qazıntı yanacağı istehlakının zirvəsinə nə qədər yaxın olduğunu göstərir.
Dünya dönüş nöqtəsinə doğru irəliləyir: təmiz enerji davamlı olaraq kömür və qazı sıxışdırmağa başlayır. Bəli, yaxın illərdə statistik göstəricilər ekstremal hava şəraiti, məlumat mərkəzləri və elektrik nəqliyyat vasitələrinin artan istehlakı ilə “sarsılacaq”, amma artan tendensiya göz qabağındadır - yaşıl generasiya normaya çevrilir.
