Rusiya Arktika və Antarktika Elmi-Tədqiqat İnstitutunun (RAAETİ) mətbuat xidmətinin məlumatına görə, yay mövsümündə təxminən 16 milyon kvadratkilometr buz əriyib.
AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, Cənub yarımkürəsində yay fevralın sonunda başa çatır və adətən bu dövrdə dəniz buzunun sahəsi təxminən 3 milyon kvadratkilometr təşkil edir. Lakin 2025-ci ildə bu rəqəm 2,02 milyon kvadratkilometrə qədər azalıb.
RAAETİ-nin Buz və Hidrometeoroloji İnformasiya Mərkəzinin məlumatına görə, ötən mövsüm 1979-cu ildə peyk müşahidələri başlayandan bəri ən az buz olan ardıcıl dördüncü mövsüm olub. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, buz örtüyünün azalmasında əsas amil üzən buzların kəskin azalması olub ki, bu da dalğaların hərəkətsiz qalın buzları məhv edərək sahillərə çatmasına imkan verir. Bu proseslər xüsusilə Atlantik sektorda, Riser-Larsen və Kosmonavtlar dənizlərində nəzərə çarpır.
Hərəkətsiz qalın buzlar sahilə və ya sualtı yüksəkliklərə bağlanan stasionar dəniz buzudur. Üzən buzlardan fərqli olaraq, o, külək və cərəyanların təsiri altında hərəkət etmir. Hazırda üzən buz əsasən Ueddell və Amundsen dənizlərində qalıb, digər yerlərdə isə yalnız sahilə yaxın ərazilərdə rast gəlinir.
Tədqiqatçılar xəbərdarlıq edirlər ki, buzların əriməsinin davam etməsi bölgənin ekosistemi üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Xüsusilə, pinqvinlərin sayının əhəmiyyətli dərəcədə azalması riski var: proqnozlara görə, 2100-cü ilə qədər bu quşların 99 faizi yox ola bilər.
Bundan əvvəl, ABŞ-ın Milli Qar və Buz Məlumatının Emalı Mərkəzinin (NSIDC) mütəxəssisləri Arktika və Antarktidada dəniz buzlarının səviyyəsində rekord azalma qeydə alıblar. İqlimşünasların fikrincə, buz örtüyünün azalmasının əsas səbəbi qlobal istiləşmədir, Antarktidada isə güclü küləklər buzun məhvini sürətləndirən əlavə amildir.
Dəniz buzu günəş şüalarını əks etdirərək və planetin həddindən artıq istiləşməsinin qarşısını alaraq Yerin temperaturunun tənzimlənməsində mühüm rol oynayır. Bununla belə, əridikcə okeanın açıq sahələri daha çox istilik udur və bu, qlobal istiləşmənin sürətlənməsinə kömək edir. Bundan əlavə, buz örtüyünün azalması buzdan ovlamaq, çoxalmaq və istirahət etmək üçün istifadə edən qütb ayıları, suitilər və morjlar da daxil olmaqla, bir çox heyvanın sağ qalmasını təhdid edir.
jpg_1745260093.jpg)
