1945-ci il iyulun 16-da nüvə silahı sınaqlarının başlamasından bəri dünyada 2 mindən çox sınaq partlayışı keçirilib. Atom bombası sınaqlarının ilk günlərində onun insan həyatına dağıdıcı təsirlərinə, hətta atmosferdə nüvə tullantılarının təhlükələrinə az fikir verilirdi. Keçmiş baxışlar və tarix bəşəriyyətə nüvə silahı sınağının dəhşətli və faciəvi təsirlərini göstərdi, xüsusən də nəzarət altında olan şərtlər pozulduqda və bu gün mövcud olan daha güclü və dağıdıcı nüvə silahlarının fonunda bu, daha da qorxulu hal alır.
AZƏRTAC xəbər verir ki, 2009-cu il dekabrın 2-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Assambleyasının 64-cü sessiyası yekdilliklə 64/35 saylı qətnaməni qəbul edərək 29 avqust tarixini Nüvə sınaqları əleyhinə Beynəlxalq Fəaliyyət Günü elan edib. Qətnamə “nüvə silahı sınaqları partlayışlarının nəticələri və bu təhlükəli sindromdan azad dünya hədəfinə çatmaq üçün onların dayandırılmasının zəruriliyi haqqında” məlumatlılığın və maarifləndirmənin artırılmasına çağırır. Qətnamə 29 avqust 1991-ci ildə Semipalatinsk Nüvə Sınaq Poliqonunun bağlanmasını qeyd etmək məqsədi ilə çoxlu sayda sponsorlar ilə birlikdə Qazaxıstan Respublikası tərəfindən irəli sürülüb.
2010-cu ildə Nüvə sınaqları əleyhinə Beynəlxalq Fəaliyyət Günü çərçivəsində ilk anım mərasimi keçirilib. Hər il bütün dünyada təşkil edilən simpoziumlar, konfranslar, sərgilər, müsabiqələr, nəşrlər, mühazirələr, media yayımları və digər təşəbbüslər bu sahədə müxtəlif fəaliyyətlərin əlaqələndirilməsinə xidmət edir.
Yarandığı gündən bəri hökumət səviyyəsində bir çox ikitərəfli və çoxtərəfli inkişaf, eləcə də vətəndaş cəmiyyətindəki geniş hərəkatlar nüvə sınaqlarının qadağan edilməsinə töhfə verir. Üstəlik, “nüvə tərk-silahının və nüvə silahlarının tamamilə məhv edilməsinin onların istifadəsinə və ya təhlükəsinə qarşı yeganə mütləq təminat olduğuna əmin olaraq, Baş Assambleya 26 sentyabr tarixini nüvə silahlarının tam ləğvi səyləri vasitəsilə beynəlxalq səfərbərlik məqsədini daha da inkişaf etdirməyə həsr olunmuş Nüvə silahlarının tam ləğv edilməsi üzrə Beynəlxalq Günü təsis edib. Bu əlamətdar gün ilk dəfə 2014-cü ilin sentyabrında qeyd edilib. Nüvə sınaqları əleyhinə Beynəlxalq Fəaliyyət Günü digər tədbirlərlə birlikdə nüvə silahlarından azad bir dünyanı qəti şəkildə müdafiə edən qlobal mühiti gücləndirib.
Nüvə sınaqlarının bütün formalarına son qoymaq üçün beynəlxalq sənəd 1996-cı il Nüvə Sınaqlarının Hərtərəfli Qadağası haqqında Müqavilədir (CTBT). Təəssüf ki, bu sənəd hələ də qüvvəyə minməyib.
BMT hesab edir ki, CTBT-nin qüvvəyə minməsi və onun beynəlxalq arxitekturada yerini qoruyub saxlaması üçün hər cür səy göstərilməlidir. Bununla əlaqədar olaraq, təşkilatın Baş katibi həmin sənədin qüvvəyə minməsi üçün ratifikasiyanın tələb olunduğu bütün qalan dövlətlərə müraciət edir. Onların bunu etməyəcəyi təqdirdə, üzv ölkələrin erkən tarixdə müqaviləni imzalamaq və ratifikasiya proseslərinin tezliklə tamamlamaq öhdəliyi götürməsi tövsiyə edilir.
BMT-nin ümidvardır ki, bir gün bütün nüvə silahları yox olacaq. O vaxta qədər Nüvə sınaqları əleyhinə Beynəlxalq Fəaliyyət Gününü qeyd etməyə ehtiyac var, çünki dünya birliyi sülh və təhlükəsizliyin təşviqi istiqamətində çalışır.
