04 Fevral 2025 08:30
1224
Səhiyyə
A- A+
Bəşəriyyətin bəlası

Bəşəriyyətin bəlası


Bədənin, demək olar ki, hər bir orqanında anormal hüceyrələrin nəzarətsiz böyüməsi ilə başlayan xərçəng xəstəliyi tarixin ən qədim xəstəliklərindən hesab edilir. Araşdırmalara görə, xərçəngə dair ilk dəlil 1,7 milyon il əvvələ aid fosillərdə tapılıb.

Fərqli toxumalarına görə adlandırılan 200-dən çox xərçəng növü müəyyən edilsə də, onların rastgəlmə tezliyi insandan insana dəyişir. Statistikaya əsasən, hər il dünyada təxminən 19,5 milyon insana xərçəng diaqnozu qoyulur. Mütəxəssislər zamanında qarşısı alınmazsa, 2050-ci ilə qədər bu rəqəmin 35 milyona çatacağını proqnozlaşdırırlar.

Xərçəng haqqında məlumatlılığın artırılması, profilaktikası, aşkar edilməsi və müalicəsinin təbliği məqsədilə 2005-ci ildən başlayaraq, hər il fevralın 4-ü Beynəlxalq Xərçəng Əleyhinə İttifaq tərəfindən Ümumdünya Xərçənglə Mübarizə Günü kimi qeyd edilir. 


Digər ölkələrlə müqayisədə Azərbaycanda xərçəng xəstəsi çox azdır


Mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlama verən Milli Onkologiya Mərkəzinin baş həkimi Azad Kərimlinin sözlərinə görə, toxumaların hüceyrəvi elementlərinin sürətlə çoxalması ilə xarakterizə olunan, orqanizmin tənzimləyici təsiri ilə məhdudlaşmayan patoloji proses olan xərçəng xəstəliyinin yaranma səbəbi hələ də tam məlum deyil: "Genetik meyil, tütün və spirt istifadəsi, radiasiya, kanserogen və kimyəvi maddələr, müxtəlif viruslar, pis qidalanma vərdişləri və hava çirkliliyi xərçəng xəstələrinin artmasına əsas verən ehtimallardır. Bu sadaladıqlarımızın hamısı bizdən asılı olmaya bilər. Lakin biz öz üzərimizə düşəni edib, gündəlik vərdişlərimizi dəyişdirə bilərik. Xüsusilə yuxu rejiminə, qida rasionuna və aktiv həyat tərzinə diqqət etməliyik. Ərzaq məhsullarından istifadə edərkən onların təbii, orqanik olmasına çalışmalıyıq. Hər bir insan gün ərzində 3 dəfə qidalanmalıdır. Son qida qəbulu isə axşam saat 7-dən gec olmamalıdır".

Son illər bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da onkoloji xəstələrin sayında artım müşahidə edildiyini deyən həkim-onkoloq bunun səbəbini demoqrafik göstəricilərlə izah edib: "Bu artım digər ölkələrlə müqayisə etdikdə ölkəmizdə çox azdır. Statistikaya əsasən, əhalimizin sayı 10 milyonu ötüb. Buna görə də yalnız onkoloji deyil, ümumiyyətlə, bütün xəstəliklərə yaxalananların sayının artması normal haldır. Bu gün 69425 nəfər onkoloji xəstə qeydiyyatdadır. Bu xəstələrdən 25235 nəfəri 5 il və yuxarı yaşayanlardır. Onların arasında xərçəng diaqnozu ilə 15 il, 25 il ömür sürənlər də az deyil". 


Xərçəng həyatın sonu deyil


Hər bir onkoloji xəstəliyin növündən asılı olaraq lokal simptomlarının olduğunu qeyd edən Azad Kərimli bildirib ki, xəstəliyin əlamətləri özünü büruzə verməmiş müayinələrdən keçmək lazımdır: "Kişilər arasında daha çox ağciyər traxeya və prostat vəzisinin, qadınlar arasında isə uşaqlıq boynu və süd vəzisinin xərçənginə rast gəlinir. Süd vəzisi xərçənginə vaxtında diaqnoz qoymaq üçün 35 yaşdan yuxarı qadınlar hər il mamoqrafiyadan keçməlidirlər. 40-45 yaşdan yuxarı kişilər isə hər il rentgen müayinəsindən keçməli, uroloqa müraciət etməli və qan testləri verməlidirlər Təəssüf ki, xəstələr, adətən, xəstəlik şiddətlənəndə və III-IV mərhələyə keçəndə ondan xəbər tuturlar".

Əhali arasında bu xəstəliklə bağlı ciddi qorxu və təşvişin olduğunu söyləyən həkim-onkoloq deyib ki, xərçəng də digər xəstəliklər kimi sağalmaq qabiliyyətinə malikdir: "Bu xəstəlik bir çox onkoloji xəstənin düşündüyü kimi, həyatın sonu deyil. Əgər xəstəlik erkən mərhələdə aşkar edilsə, düzgün diaqnoz qoyulsa və müvafiq müalicə taktikası seçilsə, bunun digər xəstəliklərdən, demək olar ki, fərqi yoxdur və o, tam sağalma qabiliyyətinə malikdir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ölkəmizdə onkoloji xəstələrin müalicəsi ən müasir avadanlıqlarla aparılır". 

İnsanların maarifləndirilməsi və düzgün həyat tərzinin təbliği bir çox xəstəliklərdə olduğu kimi, xərçənglə mübarizədə də önəmlidir. Bunun üçün mütəxəssislərin tövsiyələrini dinləmək, vaxtlı-vaxtında müayinə olunmaq, xəstəliyə tutulduqda isə psixoloji sağlamlığı qorumaq lazımdır.


Ülkər XASPOLADOVA,

"Azərbaycan"

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Səbinə Əliyeva: Ombudsmanlar insan hüquqlarının müdafiəsində birgə səylər göstərməlidir

12:45
19 Fevral

Azərbaycan-Özbəkistan birgə müəssisəsi olan Xankəndi tikiş fabriki ilə tanışlıq YENİLƏNİB

12:43
19 Fevral

Avropa İttifaqı fövqəladə sammitin keçirilməsini müzakirə edir

12:42
19 Fevral

Prezident İlham Əliyev Xocalının Ballıca kəndində fərdi evlərin və infrastrukturun bərpası sahəsində görülən işlərlə tanış olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb YENİLƏNƏCƏK

12:41
19 Fevral

Birol Akgün: Dünyada Azərbaycan və Türkiyə kimi sıx əlaqədə olan başqa dövlətlər yoxdur

12:41
19 Fevral

Bəhreyn Krallığı Asiya Parlament Assambleyasının sədrliyinə namizədliyini irəli sürüb  

12:37
19 Fevral

Puan Maharani: Növbəti 25 il Asiya əsrini reallaşdırmaq üçün həlledici dövr olacaq

12:35
19 Fevral

İcraçı direktor: Liderlərimizin siyasi iradəsi Azərbaycan-Türkiyə media əməkdaşlığını gücləndirir

12:34
19 Fevral

Əhməd İsmayılov: Azərbaycan-Türkiyə media əməkdaşlığı qlobal informasiya məkanına töhfə verir

12:32
19 Fevral

Baş katib: Azərbaycan güclü əməkdaşlıq nümunəsi nümayiş etdirib

12:31
19 Fevral

Sahibə Qafarova: Milli Məclis müxtəlif parlament təşkilatlarının işində fəal iştirak edir

12:16
19 Fevral

Antonio Quterreş BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzvlərinə müraciət edib

12:14
19 Fevral

AZAL təyyarəsinin qəzaya uğraması ilə bağlı istintaq hesabatı bu ilin dekabr ayına qədər hazır olacaq

12:12
19 Fevral

Ötən gün cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 44 nəfər saxlanılıb

12:10
19 Fevral

Prezident İlham Əliyev Xankəndidə “Bulud” hotelinin açılışında iştirak edib YENİLƏNİB  

12:08
19 Fevral

Azərbaycanın həvəskar xizəkçiləri Türk Dövlətləri Kubokunda qızıl və bürünc medallar qazanıblar

12:07
19 Fevral

Azərbaycan neftinin qiyməti 77 dolları ötüb

12:06
19 Fevral

Sahibə Qafarova: COP29 çərçivəsində mühüm qərarların qəbul edilməsi ölkəmizin çoxtərəfliliyə sarsılmaz sadiqliyinin zirvəsi olmuşdur

12:02
19 Fevral

AAYDA: Füzuli şəhərinin daxili yollarının tikintisi sürətlə və keyfiyyətlə icra olunur 

11:59
19 Fevral

Xankəndidə Zəfər parkının təməlqoyma mərasimi olub YENİLƏNƏCƏK

11:56
19 Fevral

Ədliyyə Nazirliyi bələdiyyələrlə bağlı tövsiyə hazırlayıb

11:19
19 Fevral

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!