Baxışlardan söz düşəndə özümüz də hiss etmədən bir anlıq xəyallara dalırıq, ötənlərdən, keçənlərdən göz yaddaşımızda qalanları xatırlayırıq. Bu anlar sanki göz yaddaşımız ötən illərin xatirələrini üzü keçmişə doğru vərəqləyir. Yaddaşında olanları, qalanları göz önünə sərgiləyir. Yavaş-yavaş, tələsmədən nələr varsa, bir-bir seçib-seçmələyir, araşdırıb irdələyir. Deyəsən, hərdən də baxışların bəzilərini xəlvət-xəlvət arxasında gizlədib pərdələyir.
Araşdırıb baxanda görürük ki, nələr, hansı baxışlar yoxdur göz yaddaşında. Bir deyil, yüz deyil, min deyil. Vallah, hələ bu da son deyil. Oturub hesablasaq, dilə, ağla gətirdiklərimizdən də çoxdur. Kim bilir, bəlkə də heç sayı-hesabı yoxdur.
Mehriban, sərt, gülümsər, qıyğacı baxışlar, bunlar adama müxtəlif hisslər bağışlar. Canalan, canverən, qəlbləri yandıran, odlu-alovlu, nazlı-qəmzəli baxışlar. Bu baxışlar qəlbimizə, ürəyimizə sevgi, məhəbbət qığılcımı bağışlar. Kədərli, qəmli, nəmli, bədbin, dolğun baxışlar - bunlar bir an içində gözlərimizdən yağdırar yağışlar.
Yavaş-yavaş gedək irəli, keçək başqa baxışlara. İncə, qönçə, çiçək, ləçək, göyçək... Acı, şirin, dayaz, dərin, isti, soyuq, bir az da sərin baxışlar. Mənalı-mənasız, çəpəki-düz baxışlar. Yorğun, oğrun, həsrətli, nisgilli, gizlin, solğun baxışlar. Heç vaxt üzümüzə baxmasın, görməyək belə baxışlar.
Tərs, oğrun, kinli baxışlar - heç vaxt qarşımıza çıxmasın belə baxışlar. Sevgi, eşq dolu baxışlar - nə gözəldir, nə fərəhlidir belə baxışlar. Dost, sirdaş, qardaş, yoldaş baxışlar - qoy olsun həmişə belə baxışlar. Eşidək həmişə yalnız ürəkdən süzülüb gələn alqışlar. Uzaq olsun, qaçaq düşsün həmişə bizdən nifrət dolu, qəzəbli, əsəbli, qanlı, həyəcanlı, dumanlı, gümanlı, umanlı baxışlar. Bunlardan ürəyimizə toxunmasın, dəyməsin kədərli, qəmli naxışlar.
Çəpəki, ötəri, keçəri baxışlar, bəzən ötməyən, keçməyən, həmişə ürəyimizə, qəlbimizə sancılıb qalan baxışlar. Bir-birinə bənzəməyən nigaran, narahat, üzüntülü, nisgilli, ürəkdağlayan, qisasdan, intiqamdan istilik alıb qaynayan, nifrətə hesablanan, dava-dalaşa yol açan baxışlar. Sevinclə aşıb-daşan gözlərə göz-qaş süzən, daş atan baxışlar. Heç istəmirəm görəm belə baxışlar. İstəməklə deyil ha, təəssüf ki, hərdən qarşımıza çıxır xoşumuza gəlməyən, ruhumuzu oxşamayan, qəlbimizə yatmayan belə baxışlar.
Heç bilmirdim, sən demə, belələri də var imiş - arlı-arsız, duzlu-duzsuz, qanlı-qansız, şaxtalı-qarlı baxışlar. Amma belələri də var - qartal kimi, şahin kimi, aslan kimi iti, ötkəm baxışlar. Kaş həmişə belə ola baxışlar. Olmaya heç vaxt məsum, yazıq, fağır, kasıb, ölüvay, üzücü, bezdirici, zəhlətökən, ürəkçəkən baxışlar. Bu cür baxışlar vurmasın ürəyimizə qara naxışlar, yara naxışlar, yağdırmasın üstümüzə yayın istisində soyuq yağışlar.
Həmişə, hər yerdə qarşımıza çıxsın yalnız və yalnız axtardığımız, həsrətində olduğumuz baxışlar. Üzümüzə həmişə baxsın sevgi yağan, məhəbbətdən doğan, xoş sözlərdən qığılcım alıb bir andaca alışıb yanan, eşqdən, sevdadan odlanan baxışlar. Ömrümüzə, günümüzə qismət olmasın məzlum baxışlar. Kənar dursun bizdən könlümüzə sevinc, fərəh qatmayan baxışlar.
Başım saymağa, yazmağa o qədər qarışdı ki, heç bilmədim neçə oldu, necə oldu baxışlar. Əvəzində saydıqlarım baxışların hamısı olmasa da, çoxu mənə doğmadı, tanışdı. Budur, yenə vərəqlərin üzərinə bir-birinin ardınca səpələnir, qəlpələnir naxışlar. Onlardan da doğulur bir-birinə bənzəməyən gözəl-gözəl baxışlar.
Vahid MƏHƏRRƏMOV,
"Azərbaycan"
