Pediatr alim: Uşaqlar qarşısı peyvəndlə alına bilən infeksion xəstəliklərdən ciddi zərər görə bilərlər
Azərbaycan Pediatrlar Assosiasiyası (APA) Ümumdünya İmmunlaşdırma Həftəsini qeyd etmək üçün Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına, Beynəlxalq Pediatriya Assosiasiyasına və dünya üzrə tərəfdaşlarına bu il də, aprelin ikinci yarısında qoşulub.
Bu barədə AZƏRTAC-a məxsusi müsahibəsində Assosiasiyanın sədri, Avrasiya Uşaq Həkimləri Federasiyasının vitse-prezidenti, Azərbaycan Tibb Universitetinin II Uşaq xəstəlikləri kafedrasının dosenti, tibb üzrə fəlsəfə doktoru Təranə Tağı-zadə məlumat verib.
O bildirib ki, Azərbaycanda 2006-cı ildən Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının təşəbbüsü ilə Avropa regionunda təşkil olunan İmmunlaşdırma Həftəsi keçirilir. Bu günlərdə respublikanın bütün şəhər və kəndlərində müxtəlif səbəbdən əvvəllər peyvənd olunmayan uşaqlar peyvəndlərə cəlb olunub. Həmçinin valideynlərin övladlarını peyvənd üçün gətirə biləcəyi müəyyən peyvənd günləri elan edilir.
“İmmunlaşdırma həftələri çox vacibdir, çünki bu müddət ərzində ölkənin bütün şəhər və rayonlarında müəyyən səbəblərə görə əvvəllər peyvənd olunmamış uşaqlara peyvənd vurulur. Uşaqların vaxtında peyvənd olunmamasının bir çox səbəbləri var. Məsələn, peyvənd olunmalı gün uşağın hər hansı bir kəskin infeksion xəstəliyə yoluxması və ya xroniki xəstəliyin kəskinləşməsi əlamətlərinin olması və sair. Buna uyğun olaraq, həkimlər adətən uşağın sağalmasını gözləyirlər. Bu baxımdan immunlaşdırma həftələri çox mühüm rol oynayır”, - deyə alim vurğulayıb.
İmmunlaşdırma həftəsini Səhiyyə Nazirliyinin planlaşdırdığı işin mühüm elementi hesab edən pediatr deyib: “Fakt budur ki, peyvəndlə bağlı aparılan işlərin əksəriyyəti obyektiv səbəblərdən sadə vətəndaşlar üçün görünən olmur. Məsələn, uşaqlıqda infeksiyaya yoluxmuş uşaqların qanı - qızılca, parotit və s. davamlı olaraq öyrənilir. Bu məlumatlar hər ay toplanır, işlənir və təhlil edilir. Genotipləmə, yəni yoluxucu agentin genotipinin müəyyən edilməsi aparılır. Beləliklə, yalnız təhlillər və ekspert qiymətləndirmələri əsasında nəticələr çıxarılır və tövsiyələr hazırlanır. Aparıcı yerli və xarici peyvənd mütəxəssisləri immunlaşdırma həftəsi ilə bağlı öz tövsiyələrini verirlər. Bu qərar dərindən düşünülüb və balanslaşdırılıb”.
Bəzi peyvəndlərin viral epidemiyalar zamanı tətbiqini tövsiyə edən Təranə Tağı-zadə bildirib: “Məsələn, ağır pnevmoniyaya qarşı zəif immunitet viral infeksiyaya yoluxma şansını artırır. 1980-ci ildən bəri ciddi xəstəliklərdən (o cümlədən pnevmoniyadan) uşaq ölümlərini azaltmaq üçün bütün dünyada çoxmərkəzli tədqiqatlar həyata keçirilir. Nəticədə nəzərə alsaq ki, uşaqların immuniteti yaş artdıqca formalaşır, vaxtında peyvənd edilməsi dünyada, o cümlədən pnevmoniyadan ölüm hallarının azalmasına kömək edib.
Həkimlər həmişə valideynlərə peyvəndin fəaliyyət prinsipi barədə məlumat verirlər. Bilirik ki, yoluxma infeksiyanın zəif bir versiyası ilə baş verir və immun reaksiya nəticəsində bədəndə antikorlar yaranır. Bəzi peyvəndlər davamlı immun yaddaş üçün gücləndirici dozalar tələb edir. Məsələn, hepatit B peyvəndi üç dəfə vurulur”.
Pediatrın sözlərinə görə, bir çox valideynləri vaksinlərin keyfiyyəti və əks göstərişləri narahat edir: “Bunlar dünyada ən çox müzakirə olunan mövzulardır. Həm beynəlxalq səviyyədə, həm də hər bir ölkə daxilində peyvəndin keyfiyyətinə və qiymətinə nəzarət edən xüsusi təşkilatlar var. Bu, hər bir ölkə və onun biotəhlükəsizliyi, o cümlədən Azərbaycan üçün strateji əhəmiyyətli məsələdir. Fərdi dözümlülük və tibbi tələblərə gəlincə, onlar protokollarda aydın şəkildə göstərilib. Vaksinoloqlar xüsusi təlim keçir və aydın təlimatlar alırlar.
Məlumdur ki, lisenziyalı hər hansı bir peyvənd bir neçə mərhələdən sonra hərtərəfli sınaqdan keçirilir və yalnız bundan sonra istifadə üçün uyğun hesab olunur. Peyvəndlər bazara çıxarıldıqdan sonra onlar müntəzəm olaraq təkrar sınaqdan keçirilir. Alimlər, həmçinin peyvənddən sonra mümkün mənfi hadisələrin sübutu üçün çoxsaylı məlumat mənbələrini daim izləyirlər. Əksər hallarda, peyvənd reaksiyaları, məsələn, qol ağrısı və ya bir qədər yüksəlmiş temperatur, adətən tez keçir”.
Alim onu da diqqətə çatdırıb ki, ciddi yan təsirlərin baş verdiyi nadir hallarda dərhal araşdırma aparılır. Peyvəndin özündən daha çox peyvəndlə qarşısı alına bilən bir xəstəlikdən ciddi zərər görmə ehtimalınız var. İnsan iki riskdən - həyatı və sağlamlığı üçün ən az təhlükəli olanı, yəni, peyvəndi seçməlidir. Ancaq son qərar valideynlərdə qalır.
“Peyvəndin qarşısının alınması ilə bağlı müxtəlif problemlər səbəbindən, xüsusilə COVID-19 pandemiyası zamanı vaksinasiya işinin yarıtmaz olması ucbatından qızılca bu gün Avropa, Yaxın Şərq, Asiya, Sakit okean və Afrika da daxil olmaqla dünyanın bir çox regionlarında ümumi xəstəlik olaraq qalır. Peyvəndlə qarşısı alına bilən xəstəliklərdən ölüm hallarının əsas səbəblərindən biri qızılcadır. Bu infeksiyadan ölənlərin əksəriyyəti beş yaşdan kiçikdir. Qızılca virusunun ötürülməsini dayandırmaq məqsədilə peyvəndin birinci və ikinci dozaları üçün bütün əhalinin ən azı 95 faizi peyvənd olunmalıdır.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, ötən il qızılcaya yoluxanların sayı əvvəlki illə müqayisədə 45 dəfə çoxdur. Qızılca xəstəliyinin sürətlə yayılması, son illərdə qondarma “antivaxxers” tərəfindən yayılan peyvəndin təhlükəsi ilə bağlı cəfəng söz-söhbətlərin nəticəsidir. ÜST-nin məlumatına görə, təkcə ötən ilin noyabr ayında Azərbaycanda 2919 nəfər qızılcaya yoluxub. Bu, son iyirmi üç ildə ölkəmizdə qeydə alınan ən yüksək infeksiya səviyyəsidir”, - deyə alim vurğulayıb.
“Dövlətimizin öz vətəndaşlarının sağlamlığına məsuliyyətlə yanaşmasının bariz nümunəsi Azərbaycanda COVID-19 pandemiyası ilə bağlı statistikadır. Sosial təcrid rejimi infeksiyaya nəzarət etməyə imkan verdi, ölkədə koronavirusla bağlı vəziyyət nəzarətə götürüldü. Bu, ölkə rəhbərliyi tərəfindən həyata keçirilən səmərəli və məqsədəuyğun siyasətin bariz nümunəsidir”, - deyən Təranə Tağı-zadə fikirlərini yekunlaşdırıb.
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Ukrayna 1000 kilometrdən çox uçuş məsafəsi olan hücum pilotsuz təyyarələrinin istehsalına başlayıb...
30 Iyun
İsmayıllıda torpaq sürüşməsi səbəbindən Qoydan kəndinin sakinləri köçürülür
30 Iyun
Zelenski: Ukraynanın əlavə hava hücumundan müdafiə vasitələrinə ehtiyacı var
30 Iyun
Hərbi institutda hərbi vətənpərvərlik mövzusunda tədbir keçirilib
30 Iyun
Sabah Bakıda hava əsasən yağmursuz keçəcək
30 Iyun
Avstriyada Millətlər Festivalında Azərbaycan mədəniyyəti təbliğ olunub
30 Iyun
Azərbaycanın energetika naziri İtaliyaya səfər edib
30 Iyun
Xarici işlər nazirinin müavini Xorvatiyada işgüzar səfərdə olub
30 Iyun
Rusiyanın Xəzər flotiliyasının hərbi gəmiləri Bakı limanını tərk edib
30 Iyun
Fransada növbədənkənar parlament seçkiləri üzrə səsvermə başlayıb
30 Iyun
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Prezident İlham Əliyev BMT-nin Baş katibinin müavini və Ətraf Mühit Proqramının icraçı direktorunu q...27 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/27/1719473706217621927_1200x630jpg-1719477132.jpg)
Prezident İlham Əliyevə İtaliyanın “Leonardo” şirkətinin istehsalı olan hərbi nəqliyyat təyyarəsi tə...26 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/26/17193913105429036540_1200x630jpg-1719393315.jpg)
Azərbaycan beynəlxalq əməkdaşlıq platformasına çevrilir25 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/25/manwetttjpg-1719265024.jpg)
İlham Əliyevin əməkdaşlıq modeli qlobal platformaya çevrilir21 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/21/1647332818_ef00f73450eae074135fcd9c4cacf6d8 Копированиеjpg-1718925466.jpg)
Qurtuluş missiyası15 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/15/saytjpg-1718404077.jpg)
ÇOX OXUNANLAR
Prezident növbədənkənar parlament seçkilərini təyin etdi29 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/29/1583835201167192134jpg-1719605770.jpg)
Sülh uğrunda müharibə26 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/26/1656311658_e346c3b9742c001ff2f42ef9aa7170cajpg-1719357575.jpg)
Davamlı inkişaf, səmərəli islahat, real nəticə25 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/25/4jpg-1719265162.jpg)
Böyük tarixdən başlanan Zəfər yolu23 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/23/babaaajpg-1719094277.jpg)
“Euronews” televiziyasında Prezident İlham Əliyevin müsahibəsi yayımlanıb22 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/22/17190365625934912960_1200x630jpg-1719036839.jpg)
Adın nədir - Daşdəmir...21 Iyun 2024
![](/uploads/img/posts/2024/06/21/susajpg-1718926127.jpg)
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!