Vətən savaşından sonra Azərbaycan xarici sərmayə üçün daha cəlbedici olub
Cari ilin 10 ayında ölkə iqtisadiyyatına 3,5 milyard manatdan çox xarici investisiya yatırılıb
İki ildir ki, dünya iqtisadiyyatı ağır dövr yaşayır. Koronavirus pandemiyası üzündən illərlə formalaşmış iqtisadi əlaqələr qırılmış, istehsal və xidmət sektorunda tələbatın azalması iqtisadi geriləmə və durğunluğa səbəb olmuşdur.
Pandemiya səbəbindən insanların qapanmağa məcbur olması, mal və xidmətlərdən az istifadə edilməsi dünya iqtisadiyyatındakı dinamikanı da pozmuşdur. Bu, zəncirvari reaksiya doğuraraq iqtisadiyyatın bütün sahələrinə, o cümlədən bank-maliyyə sektoruna da zərbə vurmuşdur. Ötən iki ildə sərmayədarlar proseslərin necə və nə vaxt bitəcəyini bilmədikləri üçün kapital qoyuluşunu məhdudlaşdırmışlar.
Hətta “kapital şişkinliyi” deyilən yeni bir iqtisadi termin də yaranmışdır. Yəni banklarda və digər sərmayədarlarda pul var, ancaq bundan istifadə edilmir. Səbəb qeyd etdiyimiz kimi, koronavirus pandemiyasının yaratdığı qeyri-müəyyənlikdir.
Azərbaycan azsaylı ölkələrdəndir ki, pandemiyaya baxmayaraq, burada xarici kapitalın qoyuluşu dayanmayıb. Bunun da iki əsas səbəbi var. Birincisi, ölkəmizdə sərmayə qoyuluşuna təminat verən mükəmməl qanunvericilik bazasının olmasıdır. Dövlət tərəfindən iqtisadi fəallığın qorunması istiqamətində görülən tədbirlər sayəsində ölkənin inkişaf dinamikasını saxlamaq mümkün oldu. Düzdür, bir sıra sahələrdə geriləmələr müşahidə edildi. Bildiyimiz kimi, bu, dünyada baş verən proseslərlə bağlıdır. Azərbaycan iqtisadiyyatı açıq iqtisadiyyatdır və dünyada baş verən proseslərdən tam yayınmaq mümkün deyil. Bununla belə, ölkəmizdə pandemiya şəraitində bir çox sahələrdə nəinki gerilik oldu, əksinə, uğurlar əldə edildi. Bu, qeyri-neft sektorunda özünü göstərdi. Belə ki, pandemiya dövründə qeyri-neft sənayesində 15 faizə qədər artım müşahidə edildi. Eyni zamanda aqrar sektorda məhsul istehsalının artmasının şahidi olduq.
Məlumdur ki, sərmayədarlar kapital qoyuluşunu həyata keçirmək istədikləri ölkələrdəki vəziyyəti dərindən araşdırdıqdan sonra qərar qəbul edirlər. Pandemiya dövründə Azərbaycan iqtisadiyyatına yabançı sərmayənin qoyulmasının davam etməsi müsbət haldır.
Dövlət Statistika Komitəsinin verdiyi məlumata görə, cari ilin yanvar-oktyabr aylarında xarici müəssisə və təşkilatlar tərəfindən əsas kapitala 3 milyard 548,5 milyon manat vəsait yönəldilmişdir. Hesabat dövründə əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitin 3 milyard 288,9 milyon manatı Birləşmiş Krallıq, ABŞ, Türkiyə, Yaponiya, İsveçrə, Norveç, Virgin adaları, Malayziya, Fransa, Rusiya və İran sərmayədarlarına məxsus olmuşdur. Bu ölkələrin inkişaf və coğrafi mövqelərinə nəzər yetirdikdə aydın olur ki, Azərbaycana güvən yüksək səviyyədədir.
Ümumiyyətlə, cari ilin yanvar-oktyabr aylarında ölkənin iqtisadi və sosial sahələrinin inkişafı üçün bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 10 milyard 568,5 milyon manat vəsait qoyulmuşdur. Ümumi sərmayənin 41,8 faizi dövlət, 58,2 faizi qeyri-dövlət sektorlarının sərmayədarları tərəfindən yönəldilmişdir. Sərmayə qoyuluşunun 66,5 faizindən tikinti-quraşdırma sahəsində istifadə edilmişdir. Həmin dövrdə daxili mənbələrdən əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitin dəyəri ümumi sərmayənin 66,4 faizini təşkil etmişdir.
Kapital qoyuluşunda diqqət yetirilməsi vacib olan iki əsas məqam mövcuddur. Birincisi, dövlətin maliyyə imkanları elədir ki, ölkə üçün vacib olan sahələrə birbaşa kapital qoymaq imkanı var. Yəni tamamən xarici kapital qoyuluşundan asılı deyil. İkinci məqam isə ölkədə yerli sahibkarların sərmayə qoyuluşunda iştirak etməsidir. Daxili kapital qoyuluşunda büdcə vəsaitlərindən, bank kreditlərindən və əhalinin şəxsi vəsaitlərindən istifadə olunmuşdur. Bu, ölkənin daxili potensialını əks etdirən mühüm faktorlardandır. Belə hal həmçinin xarici investorları ölkəmizə sərmayə qoymağa təşviq edir.
Gələn ildən ölkə iqtisadiyyatına daha çox kapital qoyuluşu gözlənilir. Bunun iki səbəbi var. Artıq dünya postpandemiya dövrünə qədəm qoyur, iqtisadi fəallıq artmağa başlayıb. İkinci səbəb isə işğaldan azad edilən ərazilərə xarici ölkələrin kapital qoymaq niyyətində olmasıdır. Hazırda İsrail, İtaliya, Türkiyə, Rusiya, Cənubi Koreya, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və digər ölkələrin sərmayədarları işğaldan azad olunan ərazilərə kapital qoyuluşuna maraq göstərirlər.
Ölkəmizdə səmərəli kapital qoyuluşu siyasətinin nəticəsində cari ilin 10 ayında bir sıra yeni istehsal və sosial obyektlər tikilib istifadəyə verilib. Hesabat dövründə ölkəni dayanıqlı və etibarlı şəkildə enerji ilə təmin etmək üçün Xəzər, Cəbrayıl, Hacıqabul, Füzuli, Ordubad, Zəngilan rayonlarında və Şuşada elektrik yarımstansiyaları tikilib. Naxçıvan Muxtar Respublikasında “Azərxalça” ASC-nin filialı, Mərkəzi Hərbi Hospital, Süni Mayalanma Mərkəzi, Culfa-Ordubad magistral avtomobil yolu, Bakıda İqtisadiyyat Nazirliyinin yeni binası, 4 saylı DOST Mərkəzi, DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzi, Baş Prokurorluğun inzibati bina kompleksi, “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC-nin yeni inzibati binası, Hərbi Qənimətlər Parkı və s. tikilib istifadəyə verilmişdir. Sumqayıt Vərəqə Şüşə İstehsalı Zavodu, Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında “Asmonbat” MMC, Naftalan Mərkəzi Sanatoriyası, Bərdə Peşə Liseyi, Hacıqabulda aqropark, Qəbələ Dəmir Yolu Vağzalı və Ləki stansiyası-Qəbələ birxətli dəmir yolu cari ildə istifadəyə verilən obyektlər sırasına daxildir.
Rüstəm KAMAL,
“Azərbaycan”
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Netanyahu HƏMAS-ın “strateji aktivlərinə” həbs qoyulduğunu açıqlayıb
28 Mart
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib...
28 Mart
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
28 Mart
Azərbaycan boksçuları Bakıdakı beynəlxalq turnirdə 21 medal qazanıb
28 Mart
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
28 Mart
FTX terror aktının təşkilində şübhəli bilinən ukraynalını saxlayıb
28 Mart
BMT “İl-76” təyyarəsinin qəzaya uğraması ilə bağlı hesabat dərc edib
28 Mart
ABŞ Konqresinin nümayəndə heyəti Ankarada “F-16” tədarükü mövzusunu müzakirə edəcək
28 Mart
Gürcüstanın Baş naziri ölkə müsəlmanları üçün iftar süfrəsi təşkil edib
28 Mart
Naxçıvandan Qarabağa yollanan şəhid ailələri Füzuli rayonunda olublar
28 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bütöv Azərbaycanın Zəfər tonqalı20 Mart 2024
Parçalanmış dünyanın bərpasına töhfə19 Mart 2024
QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ18 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mətbuata bəyanatla çıxış ediblər YE...17 Mart 2024
Fransa növbəti dəfə ifşa olundu16 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Xoş niyyətlər bayramı20 Mart 2024
Azərbaycan Qafqazda sülhü də bərqərar edəcək19 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırıb və Azərbaycan xalqını bayram...18 Mart 2024
Natəvanın heykəlinə qarşı vandalizm Fransa tarixinin utancverici hadisəsidir17 Mart 2024
Bakı Forumunda Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi dəstəkləndi16 Mart 2024
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!