08 Oktyabr 2025 13:42
597
SİYASƏT
A- A+
Qəbələ Zirvəsi: Türk dünyasında birliyin və strateji həmrəyliyin yeni mərhələsi

Qəbələ Zirvəsi: Türk dünyasında birliyin və strateji həmrəyliyin yeni mərhələsi


 

Qəbələdə keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü təkcə Türk birliyinin növbəti görüşü deyil, yeni geosiyasi reallığın və Türk dünyasının qlobal aktora çevrilməsi prosesinin rəsmi təsdiqidir. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin çıxışı bu zirvənin strateji ruhunu tam şəkildə əks etdirdi və Türk dövlətləri arasındakı həmrəyliyin gələcək istiqamətlərinə işıq saldı.

Cənab İlham Əliyevin vurğuladığı əsas məqam ondan ibarət idi ki, TDT artıq sadəcə əməkdaşlıq platforması deyil, geosiyasi mərkəzə çevrilməkdədir. Bu, Türk dövlətlərinin regional maraqları aşan, qlobal miqyasda strateji mövqelərini möhkəmləndirməyə yönəlmiş iradəsini göstərir. Təşkilat, iqtisadi əməkdaşlıqla yanaşı, təhlükəsizlik, enerji, logistika və mədəni birləşmə istiqamətində vahid mövqe formalaşdıraraq XXI əsrin siyasi xəritəsində yeni mərkəzin – Türk qütbünün yaranmasına təkan verir.

Prezident İlham Əliyevin çıxışında təhlükəsizlik və hərbi əməkdaşlığın vacibliyi xüsusi vurğulandı. O, qeyd etdi ki, sülh və təhlükəsizlik olmadan inkişaf mümkün deyil. Türk dövlətlərinin birgə hərbi təlimlər keçirməsi təklifi isə yalnız texniki addım deyil, kollektiv müdafiə sisteminin formalaşdırılması istiqamətində strateji qərardır. Azərbaycan bu prosesdə liderlik edir, çünki 2020-ci il Vətən müharibəsində qazandığı təcrübə və əldə etdiyi hərbi üstünlük onu bu sahədə praktik bilik və nüfuz mərkəzinə çevirib. Bu, “birinin təhlükəsizliyi hamının təhlükəsizliyidir” prinsipinin praktik təzahürüdür.

Prezident İlham Əliyevin nitqində Qarabağ və regional sülh məsələsi də mərkəzi yer tutdu. Dövlət başçısı Azərbaycanın Qarabağ üzərində özünün tam suverenliyini bərpa etməsini yalnız milli Zəfər deyil, həm də regionda ədalətin bərpası kimi dəyərləndirdi. Vaşinqtonda paraflanan sülh sazişi və ATƏT-in müvafiq qərarları göstərdi ki, Azərbaycan diplomatik müstəvidə də münaqişəni tarixə çevirib. Bu, regionda yeni dövrün əməkdaşlıq və sabit inkişaf mərhələsinin başlanğıcıdır.

Dövlət başçısı Azərbaycanın iqtisadi və nəqliyyat potensialına da diqqət çəkərək bildirdi ki, ölkəmiz Şərq-Qərb və Şimal-Cənub dəhlizlərində əsas tranzit mərkəzlərdən birinə çevrilib. Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə Türk dünyasının iqtisadi, logistika və enerji baxımından birləşməsi reallığa çevrilir. Bu, təkcə tranzit imkanlarını deyil, həm də regional iqtisadi inteqrasiyanı gücləndirir. Azərbaycan bu layihələrlə Türkiyə, Mərkəzi Asiya və Avropanı birləşdirərək regional lider rolunu praktik şəkildə həyata keçirir.

Enerji siyasəti Prezident İlham Əliyevin çıxışında mühüm yer tutdu. O qeyd etdi ki, Azərbaycan hazırda 14 ölkəyə təbii qaz ixrac edir və 2030-cu ilə qədər enerji istehsalının 40 faizini bərpaolunan mənbələr hesabına təmin etməyi planlaşdırır. Bu, təkcə iqtisadi uğur deyil, həm də strateji enerji diplomatiyasının nümunəsidir. Yaşıl enerji dəhlizinin yaradılması Xəzər regionunun bərpaolunan enerji potensialını Avropa ilə birləşdirəcək və Azərbaycanın dayanıqlı enerji gələcəyinin əsasını formalaşdıracaq. Bu istiqamət Türk dövlətləri arasında yaşıl iqtisadiyyat konsepsiyasının yaranmasına da şərait yaradır.

Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin çıxışının ən emosional hissəsi isə Türk dövlətlərinin Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpasına göstərdikləri dəstəyə görə etdiyi minnətdarlıq idi. Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkmənistan, Macarıstan və Türkiyənin bölgədə məktəblər, mədəniyyət mərkəzləri və məscidlər inşa etməsi Türk həmrəyliyinin real təzahürüdür. Bu, “bir millət bir ruh” prinsipinin canlı nümunəsidir və qardaşlıq diplomatiyasının gücünü göstərir.

Cənab Prezidentin Bakıda keçirilmiş birinci Türkoloji Qurultayın 100 illik yubileyinin qeyd olunması təklifini irəli sürməsi də simvolik əhəmiyyət daşıyır. Bu təşəbbüs Türk kimliyinin elmi, mədəni və ideoloji əsaslarının möhkəmləndirilməsinə yönəlib. Beləliklə, Türk birliyi artıq təkcə siyasi və iqtisadi deyil, həm də mənəvi və mədəni məzmun qazanır.

Qəbələ Zirvəsi bir daha göstərdi ki, Azərbaycan həm təşəbbüskar, həm lider, həm də birləşdirici qüvvədir. Azərbaycan Prezidentinin çıxışı sadəcə siyasi bəyanat deyil, Türk dünyasının gələcək yol xəritəsidir. Azərbaycan regionda sabitliyin, enerji təhlükəsizliyinin, nəqliyyat inteqrasiyasının və Türk həmrəyliyinin əsas dayağı kimi çıxış edir. Bu, həm dövlətimizin müstəqil siyasətinin, həm də Azərbaycan diplomatiyasının peşəkarlığının bariz göstəricisidir.

Qəbələ Zirvəsi Türk dünyasının tarixində yeni siyasi mərhələnin başlanğıcı kimi yadda qalacaq. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin Qəbələ Zirvə görüşündəki çıxışı Türk Dövlətləri Təşkilatının gələcək vizionunu, dəyərlərini və fəaliyyət istiqamətlərini aydın şəkildə müəyyənləşdirdi. Bu çıxış bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan bu birliyin əsas dayağı, strateji ağlı və mənəvi mərkəzidir. Türk dünyası özünün ortaq keçmişi ilə qürur duyur və birgə gələcəyə doğru inamla addımlayır. XXI əsr Türk dünyasının inkişaf və yüksəliş əsri olacaq.

 

Vasif Qafarov

Milli Məclisin deputatı,

Tarix elmləri doktoru

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Dəkkədə uşaq evini ziyarət ediblər  

17:15
07 Dekabr

XIII Qlobal Bakı Forumuna hazırlıq məqsədilə Çində toplantı keçirilib  

17:12
07 Dekabr

Premyer Liqa: “Şamaxı” səfərdə qalib gəlib  

16:26
07 Dekabr

AFFA rəhbərliyi cənub bölgəsində futbol infrastrukturunun vəziyyəti ilə tanış olub  

16:10
07 Dekabr

HƏMAS tərksilah olmaq üçün şərtini açıqlayıb  

15:48
07 Dekabr

Türkiyəli professor: Ermənistan Konstitusiyasının dəyişdirilməsi sülhün davamlı olması üçün zəruri şərtdir  

14:08
07 Dekabr

Sabah Azərbaycanın rayonlarında havanın arabir yağıntılı olacağı gözlənilir  

14:05
07 Dekabr

Prezident İlham Əliyev Qırğızıstan nümayəndə heyətini qəbul edib 

13:50
07 Dekabr

Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Dəkkədə Banqladeşin müvəqqəti hökumətinin Baş müşaviri ilə görüşüblər  

13:16
07 Dekabr

Ukrayna ordusu Dnepropetrovsk vilayətinin kəndini azad edib  

11:47
07 Dekabr

Qırğızıstan nümayəndə heyəti Ulu Öndər Heydər Əliyevin məzarını ziyarət edib  

11:33
07 Dekabr

Cüdo üzrə Azərbaycan çempionatında fərdi mübarizəyə yekun vurulub 

23:11
06 Dekabr

Zelenski: Amerika ilə növbəti addımlar və müzakirə formatları barədə razılığa gəlmişik  

22:41
06 Dekabr

Qərbi Azərbaycan İcmasının təşkilatçılığı ilə keçirilən beynəlxalq konfrans çərçivəsində ikitərəfli görüşlər davam edir  

21:35
06 Dekabr

Timişoarada Azərbaycan Rumıniya münasibətləri barədə müzakirə aparılıb  

20:20
06 Dekabr

Almaniya Kansleri İordaniya və İsrailə səfər edib  

19:51
06 Dekabr

Misli Premyer Liqasında XIV tura start verilib  

19:21
06 Dekabr

Cənubi Afrikada bir otelə basqın nəticəsində 11 nəfər qətlə yetirilib  

17:53
06 Dekabr

Prezident İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin bir sıra şirkətlərinin rəhbərlərini qəbul edib YENİLƏNİB  

17:48
06 Dekabr

 Xalq artisti Qədir Rüstəmovun anadan olmasının 90 illiyi qeyd edilib

17:41
06 Dekabr

Qadınlar və kişilər arasında cüdo üzrə Azərbaycan çempionatının açılış mərasimi olub

16:59
06 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!