Zəngəzur dəhlizi Ermənistan və bütövlükdə Cənubi Qafqaz üçün regional sabitlik, əlaqəlilik və ortaq rifah üçün mühüm katalizator ola bilər.
Bu barədə AZƏRTAC-a müsahibəsində Ceymstaun Fondunun İdarə Heyətinin üzvü, ABŞ-ın Azərbaycandakı sabiq səfiri, beynəlxalq ekspert Metyu Brayza danışıb.
Ekspertin fikrincə, Zəngəzur dəhlizinin fəaliyyəti təkcə Azərbaycan və Türkiyə üçün deyil, Ermənistan üçün də mühüm iqtisadi imkanlar yaradacaq: “Tam razıyam ki, bu dəhliz Ermənistan üçün də çox müsbət təsir göstərəcək. “Beynəlxalq Sülh və Rifah naminə Tramp Marşrutu” (TRIPP) təşəbbüsü Ermənistanı regional iqtisadi sistemə yenidən bağlayacaq və birbaşa Azərbaycan və Türkiyə ilə əlaqələndirəcək. Bu da təkcə ABŞ-dan deyil, digər ölkələrdən də investorları cəlb edəcək. Düşünürəm ki, əsas investisiya məhz Türkiyədən gələcək. İstanbulda yaşadığım üçün buradakı dostlarım arasında bu dəhlizə böyük maraq görürəm”, - deyə ekspert bildirib.
Metyu Brayza qeyd edib ki, ABŞ şirkətləri də Zəngəzur dəhlizində müəyyən dərəcədə iştirak edəcəklər, lakin regionda əsas rolun yerli və regional investorların üzərinə düşəcəyi ehtimal olunur: “ABŞ investorlarının rolu, yəqin ki, nisbətən kiçik olacaq, çünki coğrafi baxımdan Avropa şirkətləri regionla daha sıx əlaqəlidir. Amma nəqliyyat və infrastruktur sahəsində ABŞ şirkətlərinin iştirakı çox əhəmiyyətlidir. Bu, Cənubi Qafqazda əməkdaşlığın yeni mərhələsinə yol aça bilər”.
Ekspert qeyd edib ki, ABŞ-ın bu prosesə töhfəsi yalnız investisiya ilə məhdudlaşmamalıdır: “Vaşinqton regionda sabitlik və əməkdaşlığın güclənməsi üçün diplomatik və texnoloji dəstək verə bilər. Əgər Ermənistan, Azərbaycan, Türkiyə və Gürcüstan kimi ölkələr birgə fəaliyyət göstərə bilsələr, bu, bütün regionun inkişafına xidmət edəcək”.
Hazırkı qlobal şəraitdə enerji, nəqliyyat və ticarət sahələrində ABŞ-Azərbaycan əməkdaşlığının irəliləməsi barədə suala cavabında Metyu Brayza qeyd edib ki, ABŞ-Azərbaycan tərəfdaşlığı artıq strateji xarakter daşıyır və onu daha da dərinləşdirmək üçün mühüm potensial mövcuddur: “Azərbaycanda Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə aparılan güclü iqtisadi islahatlar və investisiya mühiti bu əməkdaşlığın inkişafı üçün əsas amildir. İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov, energetika naziri Pərviz Şahbazov və digər nazirlər Azərbaycanın investisiya cəlbediciliyini artırmaq istiqamətində ardıcıl iş aparırlar. Bu, ABŞ biznesi üçün çox önəmlidir”.
Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycanın yaşıl enerji, nəqliyyat və mədənçilik sahələri ABŞ investorları üçün yeni imkanlar açır: “Hazırda bərpaolunan enerji layihələrində Səudiyyə Ərəbistanının “ACWA Power” və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Masdar” şirkətləri fəaldır. ABŞ şirkətləri hələlik bu sahəyə daxil olmayıblar, amma mən inanıram ki, yaxın illərdə bu dəyişəcək. Azərbaycanın “Green Energy Company” kimi özəl şirkətləri də külək və günəş enerjisi üzrə xarici tərəfdaşlarla işləməyə maraqlıdır”.
Metyu Brayza bildirib ki, əsas məqsəd ABŞ və Azərbaycanın iqtisadi əlaqələrini yalnız enerji sektoru ilə məhdudlaşdırmadan genişləndirməkdir: “Əsas məsələ elə layihələr tapmaqdır ki, onlar ABŞ, Avropa və Yaponiyadakı alternativ investisiya imkanlarından daha cəlbedici olsun. ABŞ üçün əsas odur ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı sabit, açıq və islahatlara əsaslanan şəkildə inkişaf etsin. Bu halda investisiyanın artması təbii olacaq. Əhəmiyyətli olan investisiyanın hansı ölkədən gəldiyi deyil, onun regionda sülh, sabitlik və rifah yaratmasıdır. ABŞ, Avropa və Türkiyə şirkətləri bu prosesdə birgə iştirak etməklə Cənubi Qafqazda uzunmüddətli inkişaf üçün real əsas formalaşdıra bilərlər”, - deyə Metyu Brayza vurğulayıb.
